Giống với nhiều loại thực vật khác, có thể nhân giống mai bằng cách giâm cành mai vàng, chiết, tháp, ghép hay trồng bằng hạt.
Chỉ với một chồi non, một mắt ngủ, khi tháp vào cây cùng họ thì có thể sống và sinh trưởng thành cây mới, cho hoa trái cùng với đặc tính của cây mẹ và có thể cho những cây con khác.
Trước đây, nghệ thuật chiết, ghép và giâm cành cây kiểng nói riêng và cây ăn trái nói chung là những phương pháp còn quá xa lạ đối với nghệ nhân thời đó.
Vì vậy, thời xưa ông bà ta chỉ biết nhân giống mai bằng cách truyền thống, đó là cách mà ngày nay chúng ta cho là thông thường nhất, chính là trồng bằng hạt.
Đến với bài viết ngày hôm nay, Fao sẽ hướng dẫn cho các bạn cách giâm cành mai vàng cũng như là những kỹ thuật giâm, cách chăm sóc sau khi giâm để thu được chất lượng tốt nhất nhé.
Chọn cây mai giống để lấy cành giâm
Đây Là công đoạn quan trọng nhất trong chu trình cách giâm cành cây mai vàng, vì vậy các bạn phải thật cẩn trọng, không nên vì tiếc mà “đụng đâu chọn đó” và cũng không nên lấy cành giống vào bất cứ thời điểm nào.
Nếu cây giống không đạt những yêu cầu cần thiết, sau này sẽ phát triển kém, tuổi thọ không cao. Chọn lựa sai thời điểm thì tỷ lệ chết của cành là rất lớn. Mặt khác, bởi cây yếu nên thời gian chăm sóc để có thể đạt được tiêu chuẩn sẽ kéo dài, khiến cho giảm hiệu quả kinh tế.
Tình trạng sức khỏe của cây giống cần phải sum xuê (sức sinh trưởng mạnh mẽ) và không bị nhiễm sâu bệnh. Đặc biệt là những cành dự định cắt lấy giống, phải không bị nhiễm sâu, bệnh ở vị trí lá và cành (đặc biệt là cành), nếu có một vài vết đốm ở lá thì các bạn nên cắt bỏ.
Và để đảm bảo được “chắc ăn”, trước khi thực hiện cắt cành các bạn nên tưới nước vào gốc cho ướt đẫm trước đó khoảng 1 đến 2 tiếng.
Chọn cành mai giống
Trên cây mai vàng “Dinh dưỡng thường tập trung chủ yếu tại vị trí cao nhất của cây và vị trí có nhiều ánh sáng”. Vì vậy, chỉ được lấy cành giống khi nó đạt được đủ hai yếu tố nêu trên.
Nếu cành ở trên cao mà thiếu ánh sáng hoặc cành ở vị trí có ánh sáng mà nằm ở dưới thấp thì khả năng mọc mầm sẽ thấp hơn so với nếu đủ cả hai.
Thời điểm giâm cành mai vàng
Vì đặc điểm giâm cành mai vàng cần nhiệt độ không quá thấp cũng như không được quá cao (nằm trong khoảng từ 20 đến 300C). Vì vậy nơi nào chủ động được thì có thể giâm cành vào nhiều thời điểm khác nhau.
Riêng đối với mùa mưa nên thiết kế mái che mưa (sử dụng nylon trong suốt kèm phía dưới lưới khoảng 2 tới 3 tấc). Mục đích của việc làm này là không để lượng nước “trời cho” này quá nhiều khiến cho úng thối cành giâm.
Một đặc điểm khác cần chú ý tới là một số giống mai vàng vào thời điểm tháng 7 cho tới cuối năm đã có nụ hoa tại những nách lá.
Nếu vào khoảng tháng 5 dương lịch, những chồi tại những nách lá nhú ra mà chúng ta bón phân (N) nhiều, nó sẽ phát triển thành chồi mới, nếu bón phân lân (P) với liều lượng nhiều thì nó sẽ hình thành nụ hoa.
Nếu chúng ta lấy cành đã có nụ hoa đem đi giâm thì cành khó có thể ra chồi. Và nếu cành mai vàng sống thì nó sẽ trổ bông luôn.
Vì vậy, khi muốn giâm cành mai vàng vào những tháng cuối năm thì trước đó nên sử dụng những loại phân bón có tỷ lệ đạm (N) cao hơn so với những chất khác, với mục đích kích thích cây mai vàng ra chồi mà khó kết thành nụ hoa.
Cách giâm cành mai vàng hiệu quả nhất
Hãy thực hiện lần lượt theo quy trình dưới đây để giâm cành mai vàng có hiệu quả cao nhất nhé. Mỗi giai đoạn dưới đây đều rất cần thiết và Fao đã hướng dẫn rất chi tiết, vì vậy mọi người đừng bỏ qua bước nào nhé.
1. Độ lớn của cành
Khi giâm cành mai vàng thì độ lớn của cành không nên lấy cành có đường kính quá lớn, chỉ nên chọn lựa những cành có độ lớn bằng chiếc đũa ăn cơm trở lại (đường kính tương đương với 0,5 mm). Vì những cành mai vàng lớn tuổi khó sống.
2. Độ dài của cành
Tùy thuộc vào độ lớn của từng đoạn cành mà các bạn lựa chọn chiều dài theo nguyên tắc là: Đường kính nhỏ thì cắt ngắn, đường kính lớn thì cắt dài hơn. Độ dài dài nhất của cành là khoảng 15 cm, độ ngắn nhất của cành mai vàng khoảng 12 cm. Nếu ngắn quá thì cành khó có thể ra rễ và dài quá cành sẽ dễ bị khô.
Chú ý: khi cắt nên có trừ hao tại 2 phần đầu và gốc, vì vết cắt bị giập cần được cắt gọt lại.
3. Độ tuổi của cành
Độ tuổi của cành mai để dùng để giâm được tính theo tháng. Trên một cành thì phần trẻ có xu hướng mọc nhanh hơn so với phần già.
Chúng ta nên lựa chọn cành có tuổi nằm trong khoảng từ 4 đến 10 tháng tuổi để thực hiện giâm cành mai vàng (cành có lá cuối cùng đang trong giai đoạn pha tĩnh). Một cành, chúng ta có thể cắt chúng thành nhiều đoạn nhỏ.
4. Cắt gọt cành giâm
Cắt bỏ toàn bộ phần lá phía trên, chỉ chừa lại 1 lá gần vết cắt, cách phần gốc khoảng 1cm. Chỉ nên thực hiện cắt lá chứ không được lặt (lảy), vì làm như vậy cành sẽ khiến cho phần da bị xước. Trong trường hợp những lá chừa lại quá lớn thì nên tỉa bớt ½ hay 1/3.
Vết cắt tại 2 đầu nên sử dụng dao thật bén gọt lại, để bỏ đi các phần bị giập. Riêng vết cắt phía trên phải có độ nghiêng để tránh đọng nước dễ hình thành bệnh.
5. Xử lý chất kích thích ra rễ
Trong điều kiện bình thường, nếu đã thực hiện đúng những yêu cầu đặt ra thì tỷ lệ sống đạt khoảng 60%.
Để có thể tăng tỷ lệ sống cành giâm hơn nữa thì cac bạn nên sử dụng chất kích thích ra rễ có tên thương mại là Viprom, pha theo liều lượng là khoảng 10 mg trong 1 lít nước vào những cành giâm (phần gốc) trong vòng 2 đến 3 tiếng đồng hồ sau đó đem ra giâm.
6. Kỹ thuật giâm cành mai vàng
Dù dùng loại giá thể nào đổ vào chậu thì các bạn bắt buộc cũng phải sử dụng que đục (xoi) lỗ trước sau đó mới cắm cành giâm vào chất trồng (chiều sâu không được vượt quá 1 cm).
Nếu không thực hiện như vậy thì khi cắm cành giâm vào chất trồng sẽ khiến cho lớp vỏ lụa bên ngoài bị trầy xước và sau vài ngày sẽ chuyển thành màu đen. Khi bạn đục lỗ quá sâu cũng dẫn tới tình trạng như trên.
Bạn có thể giâm cành mai vàng trong bầu với giá thể chỉ sử dụng tro trấu. Cành mai được giâm trong bầu.
Chăm sóc cành mai giâm
Giai đoạn chăm sóc cành giâm là vô cùng quan trọng trong quá trình cách giâm cành cây mai vàng. Vì vậy bạn cần phải thường xuyên theo dõi cành giâ, tưới nước và bón phân đầy đủ để cây luôn được mạnh khỏe, có khả năng phát triển tốt.
Giâm cành mai vàng vào chậu trong thời gian đầu rất dễ bị nấm mốc, vi khuẩn tấn công vào vết cắt,… Mặt khác, vì chưa có rễ nên không thể hút nước được, nó có thể sẽ bị teo tóp lại. Vì vậy, ở thời điểm này bạn cần phải hết sức thận trọng trong từng công việc gồm:
1. Nước tưới cho cành giâm
Cách tưới nước khi giâm cành mai vàng:
Việc thực hiện tưới nước với tần suất ngày bao nhiêu lần và mỗi lần là bao nhiêu lượng nước trên 1m2, nó còn khó hơn công việc “mò kim đáy biển”.
Muốn biết được tưới mấy lần thì chúng ta phải dựa vào tình hình cụ thể của từng ngày. Nếu thời tiết có gió nhiều và nắng nhiều khiến cho giảm độ ẩm nhanh thì bạn cần phải tưới nhiều lần và ngược lại.
Vấn đề quan trọng được đặt ra là: Chất trồng trong chậu phải luôn luôn ẩm ướt và độ ẩm không khí trong vườn ươm phải đạt tới gần 100%.
Đối với dụng cụ tưới, các bạn nên sử dụng thùng tưới có vòi sen (xa tưới cây) và có nhiều lỗ nhỏ để tưới vào chậu. Còn việc tưới với mục đích là tạo độ ẩm trong không khí thì nên sử dụng bét phun sương.
Lưu ý trong thời gian đầu khi cành chưa hình thành rễ và chồi (phải luôn giữ lá của cành giâm luôn luôn trong trạng thái ướt).
2. Phòng trừ dịch hại (trong vườn ươm) mai vàng
Do có nhiều loại nấm (mốc) và vi khuẩn rất “khoái” độ ẩm cao kéo dài, do đó môi trường ẩm ướt và nhiệt độ trong vườn ươm mai là điều kiện lý tưởng để chúng sinh sôi nảy nở.
Nhằm hạn chế sự sinh trưởng diện rộng của chúng gây hại cho cành giâm, (bắt buộc) các bạn phải phun thuốc bảo vệ thực vật để ngăn ngừa cũng như tiêu diệt chúng.
Giâm cành mai vành thường bị một số nấm khiến cho đen gốc (có khi cả cành). Các bạn sử dụng loại thuốc phổ rộng có tên thương mại là Coc – Man phun theo tần suất cách nhau khoảng 5 ngày một lần.
Liều lượng sử dụng nên áp dụng là 2 gói cho 1 bình có dung tích 8 lít. Vì môi trường vườn ươm ẩm ướt, nếu sử dụng 1 gói, thuốc bị loãng sẽ phát huy hiệu lực kém.
Đối với những cành đã bị nhiễm bệnh thì phải nhổ bỏ chúng ra khỏi vườn ươm. Vì để lâu nguồn bệnh sẽ phát tán khiến lây lan ra toàn vườn ươm.
Khi cành giâm bắt đầu hình thành chồi non, các bạn sử dụng một trong hai loại thuốc có tên thương mại sau đây để phun giúp ngừa bọ trĩ: Lannate hay Admire.
Nếu bạn gặp phải tình trạng sâu cắn lá non thì nên sử dụng Lannate, vì loại thuốc này còn có tác dụng diệt được nhiều loài côn trùng khác.
Lưu ý trước khi phun những loại thuốc bảo vệ thực vật trên nên để lá và cành ráo nước để giúp thuốc không bị loãng.
3. Bón phân khi thực hiện kỹ thuật giâm cành mai vàng
Trong khoảng thời gian cành chưa phát triển ra chồi và lá, bạn tuyệt đối không được bón phân. Vì lá là vị trí quang hợp giúp tiêu hóa phân bón, nhưng khi cây chưa có lá mà các bạn bón phân vào thì vài bữa chúng sẽ ”đen thui”.
Các bạn chỉ nên bón phân khi những lá mới đã có màu xanh. Và chỉ nên bón phân theo cách phun qua lá hay pha vào nước sau đó tưới.
Dù các bạn tưới hay phun thì nồng độ của phân bón nên thấp hơn một chút để bảo vệ sự an toàn cho cành giâm (vì sẽ có trường hợp lá xanh không đồng đều).
Ví dụ: Những loại phân hóa học (loại bón lá) có công thức 30 – 10 – 10, liều lượng dùng chỉ định 1 gam được pha cùng với 1 lít nước, mỗi tuần phun theo định kì là 1 lần. Nhưng các bạn nên pha 1 gam cùng với 2 lít nước và phun đều đặn mỗi tuần 2 lần.
Như vậy là chúng ta đã tìm hiểu xong về giâm cành mai vàng cũng như là những kỹ thuật giâm, cách chăm sóc cành sau khi giâm để đạt được hiệu quả cao nhất rồi.
Qua bài viết này, Fao hy vọng các bạn có thể tự tay trồng cho mình những cây mai vàng bằng phương pháp giâm cành mà Fao hướng dẫn trong bài viết ngày hôm nay nhé. Chúc các bạn thành công!
