Trong bài viết này, Fao sẽ hướng dẫn bạn cách chữa trị, dấu hiệu của các bệnh thường gặp ở hoa lan hồ điệp nhé.
Sâu hại trên lan hồ điệp
1. Rệp son (Scale insects) hút nhựa lan hồ điệp
Một trong số sây hại gây nên các bệnh thường gặp ở hoa lan hồ điệp không thể bỏ qua chính là rệp son, loại rệp này có vỏ màu nâu, chúng thường hút nhựa ở lá và thải ra chất độc gây hại cho cây.
Vì vậy bạn phải ngăn chặn loại sâu hại này để hạn chế khả năng sinh sản của chúng (rệp son sinh sản rất nhanh và gây ra nhiều tác hại cho vườn lan).
Cách ngăn chặn bệnh là bạn dùng tay hay sử dụng các loại thuốc như Lannate, Regent, supracide…theo nồng độ hướng dẫn in trên bao bì sản phẩm, phun cho lan hồ điệp theo định kì là 1 tuần 1 lần cho tới khi tiêu diệt hoàn toàn rệp son.
2. Bọ trĩ (Thrips) hút nhựa cây lan hồ điệp
Loại sâu hại này thường xuất hiện trong những giá thể có cấu tạo bằng vỏ cây mục, xơ dừa, dớn vụn hay do dùng quá nhiều những loại phân hữu cơ dưới dạng xác như: Phân bò, Bánh dầu,… Bọ trĩ thường ít khi xuất hiện trên lan hồ điệp.
Bởi vì chúng có kích thước khá nhỏ (khoảng 1 đến 5 mm), nên rất khó để có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Dấu hiệu cho thấy cây hồ điệp bị nhiễm bọ trĩ: lá lan bị biến dạng và cánh hoa bị hư hại bởi lá là nguồn thức ăn của bọ trĩ. Bọ trĩ thường xuyên xâm hại vào vị trí chồi và đỉnh mới để hút nhựa cây.
Có thể sử dụng những loại thuốc như Bassa với nồng độ 20cc/8lit, confidor… nên phun để ngừa bệnh thường xuyên với định kì là 2lần/ tháng.
3. Nhớt, ốc sên ăn lá lan hồ điệp
Ốc sên, nhớt là một trong số các bệnh thường gặp ở hoa lan hồ điệp. Hai loại sâu này thường phá hoại ăn toàn bộ bộ phận rễ non và tiết ra các chất khiến thối những chồi mới mọc. Cần rải thuốc diệt ốc sên, nhớt vào thời điểm thời tiết quá ẩm.
4. Nhện đỏ (red spider mites) là nguyên ngân khiến lá hồ điệp héo rụng
Nhện đỏ là loại côn trùng có kích thước rất nhỏ, ngắn hơn ½ mm, quan sát dưới kính lúp chúng có dạng giống với con rệp, có 8 chân, thường có màu vàng lúc non sau đó chuyển thành màu đỏ khi tới giai đoạn trưởng thành.
Chúng thường chui tại bộ phận bẹ lá của cây, nằm kín tại phần gốc lá, gây hại cho cây khiến lá héo và rụng. Xuất hiện nhiều vào giai đoạn mùa khô, ít hơn vào thời điểm mùa mưa.
Nhện đỏ phát triển và sinh sôi rất nhanh, khi phát hiện phải nhanh chóng tiêu diệt chúng ngay nếu không cây sẽ ngừng sinh trưởng. Phải thường xuyên sử dụng thuốc để tiêu diệt cả nhện đỏtrưởng thành và trứng.
Những loại thuốc được khuyên dùng là: Nissorun, Commite, Polytrin … sử dụng theo liều lượng hướng dẫn in trên bao bì sản phẩm và xịt vào thời điểm lúc 8 đến 9 giờ sáng khi có nắng thì hiệu quả của thuốc sẽ cao hơn.
Bệnh do nấm xâm nhập vào lan hồ điệp
1. Bệnh thối đen (black rot)
Các bệnh thường gặp ở hoan lan hồ điệp thường xuất hiện vào giai đoạn mùa mưa tại các vườn có độ ẩm cao hay tưới quá nhiều nước. Bệnh này thường gây nên nhiều thiệt hại nghiêm trọng cho lan hồ điệp: Cây chết nhanh chóng và số lượng cây chết rất lớn, đặc biệt là đối với cây con.
Bệnh thường xuất hiện tại vị trí gốc, rễ rối và dần dần lây tới thân cây. Ban đầu bệnh hình thành ở chồi non khiến cho chồi thối chuyển sang màu nâu, khi cầm vào mềm nhũn và đầy nước.
Nguyên nhân gây ra bệnh này là vì nấm Collectotrichum sp và Phytophthora sp nhưng chủ yếu là do nấm Phytophthora sp gây ra.
Khi tưới nếu bón bón phân hoà tan không hết sẽ khiến cho cây bị bầm ngọn và nấm bệnh dễ dàng gây hại. Ngoài ra vào mùa mưa, nếu tưới phân có chứa hàm lượng đạm cao cũng là nguyên nhân gây nên bệnh thối đen.
Cách ngăn chặn bệnh thối đen: Cây con thường dễ bị nhiễm bệnh hơn, vì vậy hãy tách cây bị bệnh riêng so với những cây khỏe mạnh và sử dụng thuốc ngăn ngừa cho những cây còn lại bằng cách phun hoặc nhúng toản bộ cây vào trong dung dịch thuốc nấm.
Ở những cây trưởng thành thì cắt bỏ đi các bộ phận bị thối, nếu thối đọt thì rút bỏ đọt sau đó phun thuốc nấm vào. Những loại thuốc diệt nấm hiệu quả tốt có thể sử dụng là: TopsinM, Kasumin, Score, CuzateM8, super Tilt…theo nồng độ hướng dẫn trên bao bì của thuốc.
2. Bệnh đốm vòng (Anthracnose)
Các bệnh thường gặp ở hoa lan hồ điệp tiếp đến là bệnh đốm vòng, biểu hiện là lá có chấm tròn màu nâu đỏ, nâu cháy sau đó lan rộng ra thành nhiều vòng tròn đồng tâm, cuối cùng là khô cháy.
Dấu vết to nhỏ tùy thuộc vào từng loại lan và từng môi trường sống mà nấm sinh trưởng, nếu sống trong môi trường mưa nhiều thì lá sẽ bị thối ngay.
Nguyên nhân là vì nấm Glocosporium sp. và Collectotrichum sp. gây nên. Bệnh thường hình thành vào giai đoạn mùa mưa nên phải ngăn chặn chúng trước, thường xử lý bằng cách cắt bỏ đi những chiếc lá bị bệnh và phun những loại thuốc như: Dithal, Vicaben, Mancozep,…theo nồng độ hướng dẫn.
3. Bệnh khô lá (Leaf blight)
Các bệnh thường gặp ở hoa lan hồ điệp là bệnh khô lá và bệnh đốm vòng, hai bệnh này thường phát sinh cùng một thời điểm dẫn tới bệnh càng trầm trọng hơn.
Triệu chứng: Ở thời gian đầu lá khô rồi chuyển sang màu nâu nhạt, thường khởi đầu bằng một chấm đen trên lá, có thể xuất phát từ đầu lá khô dần vào hoặc từ gốc lá lan nhanh lên sau đó khô hết cả lá.\
Nguyên nhân: vì nấm thuộc giống Phylostica gây ra, sinh trưởng bởi bào tử và phát tán trong không khí nhờ gió.
Cách điều trị: Phun thuốc Score hoặc thuốc Super Tilt theo định kỳ là 5ngày/lần cho tới khi cây hết bệnh.
4. Bệnh héo rễ (Wilt)
Các bệnh thường gặp ở hoa lan hồ điệp: bệnh héo rễ, loại bệnh này là trở ngại lớn cho dân trồng phong lan, đặc biệt là những người chưa có kinh nghiệm trong việc trồng lan. Bệnh héo rễ ít hình thành trên Địa lan.
Triệu chứng: Trong 1 khoảng thời gian ngắn rễ khô dần, nếu cây còn nhỏ gặp bệnh này sẽ có hiện tượng lá úa vàng từ dưới lên dần dẫn sẽ chết cả cây. Đối với cây đã sinh trưởng tốt thì cây không chết nhưng rễ bị khô mục khiến cây chậm phát triển, rễ càng khô thì cây càng yếu.
Nguyên nhân: Bệnh héo rễ được gây ra bởi nấm Sclerotium rolfsii, còn được gọi là nấm hạch, những hạch này có thể sinh sống trong môi trường trong thời gian dài.
Khi có nhiệt độ cao và độ ẩm tốt các hạch này sinh trưởng thành sợi nấm và lây lan bệnh rất nhanh, nếu không chữa trị kịp thời có thể khiến cho toàn bộ vườn bị hỏng.
Phòng ngừa và điều trị: Có thể sử dụng những loại thuốc như Sumi eight, Anvil…phun vào bộ phận gốc rễ theo định kỳ tuần 2 lần khi cây bắt đầu nhiễm bệnh.
Bệnh do vi khuẩn trên lan hồ điệp
1. Bệnh thối mềm (Bacterial Soft and Brown Rot – Erwinia)
Các bệnh thường gặp ở hoa lan hồ điệp được gây ra bởi nấm là bệnh thối mềm, cùng theo dõi những triệu chứng, nguyên nhân của bệnh mà áp dụng cạc chữa trị cho hiệu quả nhé.
Triệu chứng: Trên ngọn lá xuất hiện đầu tiên một chấm nhỏ được gây ra bởi giọt nước mưa quá mạnh gây ra rồi lan nhanh thành màu nâu giống như bị phỏng nước sôi, chỉ cần sờ tay vào một lúc đã thấy dính, sau đó sẽ thối hết toàn bộ chồi.
Nguyên nhân gây ra bệnh thối mềm: Bởi vi khuẩn Erwinia Carotovora, bệnh này thường xảy ra tại các vườn trồng lan có độ ẩm cao, chăm sóc không thường xuyên và sinh trưởng mạnh vào giai đoạn mùa mưa.
Thường vi khuẩn này sẽ gây hại cây bởi những vết thương hay bởi sâu bọ cắn, bệnh thối mềm lây lan với tốc độ rất mạnh, cây có thể chết chỉ sau 2 đến 3 ngày nhiễm bệnh.
Cách phòng tránh và chữa trị bệnh thối mềm: Cắt bỏ toàn bộ phần bị thối sau đó đem cây ngâm trong dung dịch Kasumin với nồng độ 5g/lit trong khoảng thời gian là 10 phút hay có thể sử dụng Agrimycin hoặc dung dịch 1gam thuốc tím pha loãng với 10 lít nước.
Sau khi phun thuốc thì bạn ngưng việc tưới nước trong 2 đến 3 ngày. Trong trường hợp lan hồ điệp bị nhiễm bệnh nặng, nên đem cây ra khỏi chậu sau đó ngâm vào nước thuốc trên, rồi chuyển sang trồng trong chậu mới.
Giá đựng chậu lan bị nhiễm bệnh thì hãy sử dụng dung dịch foocmol theo tỉ lệ 1: 50 pha loãng với nước và lau sạch. Tiếp đến bạn cần phun xịt lại để đảm bảo vườn lan hoàn toàn sạch bệnh.
2. Bệnh thối nâu (Bacterial Brown Spot) trên hoa lan hồ điệp
Các bệnh thường gặp ở hoa lan hồ điệp tiếp đến là bệnh thối nâu, theo dõi những dấu hiệu, nguyên nhân gây bệnh và các điều trị bệnh này để lan hồ điệp nhà bạn nhanh chóng khỏe mạnh nhé.
Triệu chứng: Hình thành các chấm màu xanh đậm trên lá, tròn và lan rộng chỉ trong thời gian ngắn. Tế bào tại vị trí đó biến thành màu nâu hoặc đen, mềm nhũng và chứa rất nhiều nước. Nếu để tình trạng này kéo dài thì các vết bệnh sẽ lan ra toàn cây rất nhanh.
Nguyên nhân: Bởi vi khuẩn Phytomonas? gây nên cùng với sự tổn thương cơ học trong giai đoạn mùa mưa.
Phòng tránh và chữa trị bệnh: Hạn chế những nguyên nhân khiến tổn thương cơ học cho cây trong thời điểm mùa mưa, giữ cho vườn lan không được quá ẩm. Sử dụng kháng sinh trong nông nghiệp như Agrimycin phun cho toàn bộ vườn lan và ngừng hẳn việc tưới nước trong 2 đến 3 ngày.
Có thể sử dụng 1gam Strep- tomycin cùng với 2viên Tetracylin 500 hoà tan trong 1,5 lít nước để điều trị bệnh cho cây. Có thể sử dụng theo cách trị bệnh thối mềm như trên.
3. Bệnh do virus trên lan hồ điệp
Các bệnh thường gặp ở hoa lan hồ điệp do virus gây ra thường có biểu hiện như: Lá lan hồ điệp có đốm trong, màu xanh không đều, chỗ xanh đậm chỗ xanh nhạt. Màu hoa không đồng đều xen lẫn giữa các vệt trắng, hoa nhỏ, cành ngắn ngủn.
Thân cây thường cằn cỗi, khó có thể phát triển được. Ở Cattleya hay gặp virus gây ra bệnh sọc trắng trên hoa. Bệnh virus lây lan qua dụng cụ tách chiết, những loại côn trùng châm hút gây hại rất nhanh.
Vì vậy, bạn hãy cách ly tất cả các cây bị bệnh virus với những cây trồng khác. Cách chữa trị triệt để nhất là phải đốt bỏ cây bị nhiễm bệnh, thường xuyên khử trùng dụng cụ tách chiết và vệ sinh vườn lan thật sạch sẽ.
Như vậy là chúng ta đã cùng tìm hiểu xong về các bệnh thường gặp ở hoa lan hồ điệp và cách phòng tránh, chữa trị cho chúng rồi. Qua bài viết này, Fao hy vọng bạn có thể chăm sóc vườn lan nhà mình thật mạnh khỏe, sinh trưởng tốt, thu được nhiều lợi nhuận nhé. Chúc bạn thành công!
