Nếu gia đình bạn đang có người ở cữ thì chắc chắn không thể thiếu nghệ ở trong nhà. Nó mang công dụng rất tốt cho người dùng, đặc biệt là người vừa sinh nở xong. Cũng chính bởi vậy mà nhiều gia đìng tự trồng nghệ tại nhà để phục vụ nhu cầu sử dụng của gia đình.
Nó không chỉ có công dụng chính là làm gia vị cho chế biến món ăn mà nó còn được xếp vào là một vị thuốc dân gian, là sản phẩm làm đẹp của nhiều chị em phụ nữ trong mọi thời đại.
Chính bởi vậy mà ngày nay nhiều gia đình đã tự tay trồng và thu hoạch nghệ ngay trong sân vườn nhà mình bởi cách trồng nghệ không hề khó khăn.
Nhưng mục đích của bạn là muốn trồng nghệ để kinh doanh thì lại đòi hỏi phải áp dụng những yêu cầu kỹ thuật nghiêm ngặt để đạt được năng suất cao nhất.
Đến với bài viết ngày hôm nay, Fao sẽ hướng dẫn cho các bạn kỹ thuật trồng nghệ cũng như là những cách trồng, cách chăm sóc để đạt được năng suất và chất lượng cao nhất nhé.
Mục Lục
Chuẩn bị trước khi trồng nghệ
Để việc trồng nghệ được dễ dàng và thuận tiện thì trước đó bạn cần chuẩn bị những công cụ, kiến thức cần thiết giúp cho việc trồng nghệ được nhanh chóng và có hiệu quả nhé.
1. Đặc điểm của cây nghệ là gì?
Hiểu được đặc tính của cây thì bạn sẽ dễ dàng trong việc chăm sóc hơn đúng không nào, hãy tìm hiểu những đặc điểm Fao chia sẻ dưới đây để làm chủ được những việc cần làm trong trồng nghệ.
Nhìn vẻ bên ngoài thì nhiều người sẽ bị nhầm lẫn giữa củ gừng và củ nghệ bởi nghệ là giống cây thân thảo nằm trong họ gừng. Mọi người trồng nghệ chủ yếu là để lấy củ.
Củ nghệ có vỏ màu vàng nhạt, nâu nâu, ruột màu vàng cam đặc trưng chứa một lượng lớn Curcumin – đây thành phần chính trong nhiều loại thuốc phòng và hỗ trợ điều trị những bệnh mãn tính.
Khi ăn nghệ chúng ta sẽ cảm nhận được vị hơi đắng, cay the the và mùi rất nồng giúp rất dễ để nhận biết.
Nghệ còn được gọi với cái tên là khương hoàng, bên cạnh tác dụng chính là làm gia vị và thuốc thì nhiều nơi còn sử dụng nó làm thuốc nhuộm vải ví dụ như trong nghi lễ đặc biệt của người dân nước Ấn Độ.
Cây nghệ là giống cây ưa nóng nên ta thường được trồng nghệ tại các vùng châu á nhiệt đới như Lào, Việt Nam, Thái Lan và Ấn Độ.
2. Nên trồng nghệ vào tháng mấy?
Chúng ta có thể thực hiện trồng nghệ vào bất kì thời điểm nào trong quanh năm. Tuy nhiên để đạt được năng suất và hiệu quả cao thì cũng cần chú ý tới thời tiết và khả năng gieo trồng của từng khu vực.
Cây nghệ thích hợp sống trong vùng có khí hậu ôn hòa, cần lượng nước lớn cho việc sinh trưởng nên phù hợp trồng nghệ vào mùa mưa và những vùng miền có đất ẩm.
Tại Việt Nam thì người miền Bắc thường trồng nghệ vào khoảng thời gian là tháng 2 cho tới tháng 4 và tháng 11, 12. Còn miền Nam thì có độ ẩm cao, vào mùa mưa có thể tận dụng được lượng nước để tiến hành gieo trồng nghệ.
3. Chọn giống nghệ
Bởi nghệ là giống cây có đặc tính là sinh sản vô tính nên ta sẽ sử dụng củ để trồng. Sau đó mầm sẽ được mọc ra tạo nên thân giả sau đó mọc ra lá và hoa. Quá trình này cứ lặp đi lặp lại qua từng vụ gieo trồng.
Mặc dù dùng củ nghệ nào cũng có thể trồng được nhưng để đạt được hiệu quả và chất lượng cao nhất không lãng phí thì nên lựa chọn những củ nghệ đã trải qua cả 2 thời kì trong quá trình phát triển, đó là: mọc ra củ to và hoa lá lụi tàn.
Tiêu chuẩn đặt ra để chọn lựa củ nghệ là: chọn những củ nghệ chắc khỏe, đã ở giữa giai đoan phát triển, không bị nứt hoặc có vết thương và quan trọng là không bị nhiễm mầm bệnh.
Để củ nghệ ở những vị trí có nhiệt độ thường để củ mọc mầm sau đó ủ trong cát ẩm để mầm nhanh chóng tách nhánh.
Kỹ thuật trồng nghệ tại nhà hiệu quả
Kỹ thuật trồng nghệ Fao chia nhỏ thành 2 bước chính mỗi bước tương ứng với 1 giai đoạn, mỗi giai đoạn đòi hỏi bạn nắm được những kỹ thuật trồng, cách trồng mà Fao hướng dẫn.
1. Chuẩn bị đất trồng
Đất cát pha, đất thịt nhẹ và đất rừng là những loại đất phù hợp để tiến hành gieo trồng nghệ. Tùy thuộc vào điều kiện nơi bạn sinh sống mà bạn chọn kiểu đất cho phù hợp.
Nhưng nó phải giàu chất dinh dưỡng, tơi xốp và có khả năng thoát nước cao để củ nghệ dễ dàng phát triển.
Trước khi bắt tay vào gieo trồng nghệ 1 tuần bạn mua hoặc tìm đất về, nhặt sạch toàn bộ cỏ và dị vật, sử dụng dụng cụ chuyên dụng để xới tơi đất, băm nhỏ. Chuẩn bị, lắp đặt tốt hệ thống thoát cấp nước tránh tình trạng cây bị ngập úng gây thối củ.
Bạn chia đất theo từng luống cách nhau 1 khoảng 30cm để làm lối thoát nước cho cây nghệ. Mỗi luống cần cao khoảng 20 đến 25 cm và rộng từ 1 đến 1,2m.
Đó là khi bạn thực hiện trồng nghệ ở đồng bằng còn nếu trồng ở miền núi thì để cây dễ dàng thoát nước mà không khiến đất bị xói mòn, hãy trồng cây theo từng luống ngắn, dọc theo sườn đồi.
2. Cách trồng nghệ
Trên 1 luống chia nhỏ thành 4 hàng đều nhau, mỗi hàng tạo ra những hốc cách nhau từ 20 đêbs 25 cm. Để tiết kiệm đất trồng nghệ mà vẫn đủ khoảng trống để cây sinh trưởng thì bạn hãy trồng cây xen kẽ theo hàng.
Đào hốc có độ sâu khoảng 8 đến 10cm tùy thuộc vào từng củ giống. Gieo mỗi hốc 1 củ nghệ rồi lấp đất lại. Đừng lấp dày hoặc chặt quá khiến cho mầm không mọc lên được. Sau khi trồng nghệ xong, bạn rải một lớp rơm mỏng lên trên sau đó tưới ướt toàn bộ số rơm.
Sau khi trồng nghệ giống được 1 tuần bạn kiểm tra toàn bộ những hốc, nếu gặp hốc không có dấu hiệu của sự nảy mầm thì bạn cần phải dặm lại, nếu tình trạng ấy vẫn diễn ra thì nhổ bỏ.
Bạn cũng có thể trồng nghệ trong bao xi măng, với cách trồng này thì bạn có thể tiết kiệm diện tích đất trồng đối với những gia đình không có nhiều không gian. Bạn thực hiện tương tự với cách trồng nghệ thông thường như Fao hướng dẫn trên.
Tuy nhiên thay vì trồng thẳng xuống đất thì bạn cho đất vào bao xi măng và tiến hành trồng nghệ. Bạn cần phải thường xuyên theo dõi cây trồng, với cách này thì năng suất thu hoạch sẽ không cao bằng cách trên.
Kỹ thuật chăm sóc nghệ
Giai đoạn chăm sóc nghệ vô cùng quan trọng, nó ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển của củ. Vì vậy bạn cầy phải thường xuyên theo dõi vườn, tưới nước và bón phân theo đúng liều lượng để cây luôn được khỏe mạnh nhé.
1, Phân bón
Trồng nghệ với mục đích là làm gia vị và làm dược liệu nên để đảm bảo độ an toàn thì chỉ nên sử dụng phân hữu cơ để bón cho cây thôi.
Phân bón hữu cơ có tác dụng giúp cây trồng sinh trưởng nhanh chóng đồng thời tăng độ tơi xốp cho cây.
Bởi vậy mà hiện nay có rất nhiều loại với nhiều nguyên liệu đặc điểm khác nhau, Fao muốn giới thiệu cho các bạn một loại phân bón được rất nhiều người tin dùng và đánh giá cao, đó chính là phân bón ONG BIỂN.
Phân bón mang lại công dụng giúp cây sinh trưởng đạt năng suất tốt nhất, tăng chất dinh dưỡng cho cây và độ tơi xốp của đất.
Không giống với phân vô cơ, sau khi sử dụng loại phân bón này có thể làm biến đổi thành phần đất nên sử dụng phân bón ong biển rất thân thiện với môi trường cũng như sức khỏe con người.
Phân bón của công ty này có thể sử dụng được cho nhiều loại giống cây trồng khác nhau như với cây ăn quả và hoa màu thì bón phân bón Hữu cơ Sinh học OBI – Ong Biển 3 còn đối với OBI – Ong Biển 4 thì sẽ được dùng để bón lót cho toàn bộ các loại cây.
Không chỉ bón vào gốc cây mà bạn còn có thể pha với nước xịt lên thân cây khi bắt đầu vào mùa vụ tiếp theo để cây nhanh chóng đâm chồi.
Chi tiết kỹ thuật bón phân
Có nhiều cách bón phân khác nhau nhưng phổ biến nhất là có 2 cách, 2 cách này đã được rất nhiều người áp dụng và mang lại hiệu quả cao cho cây trồng:
+ Bón lót: Chỉ bón 1 lần khi cây đã lên luống để tăng chất dinh dưỡng cho đất trồng nghệ. 1 ha đất sử dụng 1 lượng phân bón khoảng 5 đến 7 tấn phân bón.
+ Bón thúc: Phương pháp này sử dụng cho những giai đoạn sau:
1 tuần sau khi bắt đầu trồng nghệ thì bạn tiến hành bón 200g đối với 1 m2 đất trồng.
Đợt 2 sau khi trồng nghệ một khoảng thời gian là 20 ngày.
Sau đó cứ 15 đến 20 ngày bạn lại thực hiện bón thúc cho cây.
Vì chỉ sử dụng phân bón hữu cơ nên bạn có thể tiến hành bón liên tục cho tới khi thu hoạch mà không lo ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng và môi trường xung quanh.
Bạn nên nhớ rằng bón phân đồng thời dọn cỏ xung quanh gốc cùng với xới đất để cây dễ dàng sinh trưởng nhé.
2, Tưới nước đúng cách
Vì cây nghệ không phải là loại cây ưa nước nên bạn chỉ cần luôn giữ ẩm cho đất là được, có thể rải thêm một lớp rơm lên trên để ngăn chặn tình trạng thoát hơi nước của đất trồng nghệ.
Làm nuôi trồng thì việc tiết kiệm nước tưới tiêu là một cách hiệu quả để có thể giảm chi phí. Bằng cách trồng nghệ vào đầu mùa mưa, chúng ta có thể tận dụng nước mưa để tưới tiêu cho cây nhưng cũng sẽ gặp phải những kho khăn khi mưa dầm, mưa lớn có thể khiến cho bị ngập úng vụ trồng.
Nếu bạn trồng nghệ vào mùa khô thì cần thường xuyên tưới nước theo định kifi 2 lần 1 ngày, luôn giữ cho đất trồng nghệ có độ ẩm nhất định.
3, Làm cỏ, vệ sinh môi trường
Trong những vườn cây luôn hình thàn của cỏ dại – đây khắc tinh của cây trồng. Nó sẽ cạnh tranh chất dinh dưỡng với cây nghệ khiến cho cây ngày càng gầy héo và dẫn tới chết dần. Vì vậy bạn cần phải nhanh chóng tiêu diệt chúng để tránh gây hậu quả về sau.
Trước khi bắt tay vào gieo trồng nghệ và khi cây vẫn còn nhỏ thì bạn có thể dùng những dụng cụ như cuốc, bừa,… Để xới đất để loại bỏ cỏ dại.
Nhưng khi cây nghệ bắt đầu vào giai đoạn trưởng thành thì sử dụng công cụ dễ cuốc trúng vào củ nên bạn hãy dùng tay trực tiếp để nhổ thủ công. Tuy hơi vất , mất công sức nhưng lại vô cùng an toàn cho cây nghệ.
Đừng vì sợ vất vả mà dùng thuốc diệt cỏ đẻ phun cho cây, nó không những ảnh hưởng xấu tới cây nghệ mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của người trồng nghệ và người sử dụng.
Không những vậy, khi sử dụng thuốc diệt cỏ còn khiến cho đất bị thoái hóa, tạo điều kiện cho những vi sinh vật gây hại càng sinh trưởng mạnh hơn.
Củ nghệ được xem là dược liệu chữa trị bệnh nhưng nếu sử dụng thuốc diệt cỏ phun vào cây thì sẽ mất đi tác dụng bạn đầu của chúng.
4, Vun gốc cho cây
Củ nghệ rất cần sự thông thoáng để sinh trưởng nên việc vun gốc là việc làm không thể bỏ qua khi tiến hành trồng nghệ. Vừa có tác dụng giúp đất được tơi xốp mà những loại phân bón cũng dễ dàng ngấm sâu vào đất hơn. Cách thực hiện vun gốc được tiến hành như sau:
Sau khoảng 5 đến 7 ngày đầu sau khi gieo trồng nghệ thì bạn kiểm tra độ phát triển của cây, kết hợp cùng với việc vun gốc, làm cỏ và bón phân.
Thời gian15 ngày kế tiếp bạn lại chuẩn bị các dụng cụ để vun gốc, làm cỏ và tiến hành bón phân lần nữa.
Thực hiện lần thứ 2 cho tới khi thu hoạch mỗi tháng bạn đều đặn vun gốc cho luống nghệ 1 lần. Đến những ngày sắp giai đoạn thu hoạch thì chỉ nên vun gốc ở phía bề mặt thôi vì không cẩn thận sẽ khiến cho củ nghệ bị hỏng.
Kết hợp cùng với việc vun gốc, làm cỏ và bón phân để đạt được chất lượng cụ tốt nhất.
5, Sâu bệnh hại
Về những vấn đề liên quan tới sâu bệnh thì cây nghệ không hay bị chúng tấn công hoặc kí sinh trong khoảng thời gian trồng nghệ. Có lẽ là do mùi hương của cây nghệ rất hăng và nó là thuốc nên côn trung không dám bén mảng.
Thối củ, cháy , vàng lá … là những hiện tượng hình thành hiện trên cây nghệ. Để phòng tránh những hiện tượng này bạn cần phải thường xuyên vun xới đất để không gian sống được thoáng má, giúp cho rễ cây không gặp phải tình trạng úng rễ.
Để củ chứa nhiều dinh dưỡng hơn thì bạn cần phải tỉa bớt lá cây trong thời gian trồng nghệ, bởi chúng ta trồng nghệ với mục đích lấy củ là chính. Hơn nữa nó cũng tạo nên vườn cây thông thoáng hơn ngăn ngừa sâu bệnh kí sinh.
Thu hoạch và bảo quản nghệ
Chắc chắn đây là giai đoạn mà mọi người mong chờ nhất đúng không nào, Tuy nhiên đừng quá vội vàng mà tiến hành thu hoạch sớm hay muộn nhé.
Bạn cần phải dựa vào đặc điểm sinh trưởng của củ, thời gian kể từ khi trồng nghệ để xác định thời gian thu hoạch. Nếu bạn thu hoạch quá muộn thì chất lượng của cụ bị giảm sút rất nhiều, các chẩ dinh dưỡng trong củ cũng không còn đầy đủ.
Thời gian để có thể bắt tay vào thu hoạch là sau 8 đến 9 tháng kể từ gieo trồng nghệ. Khi quan sát thấy lá nghệ đang dần chuyển sang màu vàng và bắt đầu tàn lụi thì hãy thử cắt một vài nhánh nghệ.
Nếu chúng có màu vàng cam đậm rồi thì đây là thời điểm bạn có thể bắt đầu thu hoạch.
Khi xác định được thời điểm thu hoạch nghệ rồi thì chọn một ngày có thời tiết khô ráo cắt bỏ hết toàn bộ phần thân lá đi rồi nhổ từng khóm nghệ lên. Rũ bỏ bớt đất trên củ và bẻ lấy nghệ tươi. Như vậy là bạn có thể sở hữu được những củ nghệ tươi, dùng chúng cho mục đích của mình rồi
Vậy là chúng ta đã tìm hiểu xong về cách trồng nghệ cũng như là các kỹ thuật trồng, cách chăm sóc nghệ đạt được chất lượng tốt nhất rồi. Qua bài viết này, Fao hy vọng bạn có thể tự tay trồng cho mình những cây nghệ xanh tốt, thưởng thức chúng cùng gia đình mình nhé. Chúc các bạn thành công!
